Câu hỏi: Trình bày khái niệm cơ cấu kinh tế. Phân biệt cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ?
Lời giải:
– Khái niệm cơ cấu kinh tế:
Cơ cấu kinh tế là tổng thể các ngành, lĩnh vực, bộ phận kinh tế có quan hệ hữu cơ tương đối ổn định hợp thành.
– Phân biệt cơ cấu kinh tế theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ:
Cơ cấu theo |
Thành phần |
Ý nghĩa |
Theo ngành |
gồm 3 ngành: Nông – lâm – thủy sản, công nghiệp – xây dựng và dịch vụ.
|
Biểu thị tỉ trọng, vị trí và mối quan hệ giữa các ngành trong nền kinh tế. Phản ánh trình độ phát triển của nền sản xuất xã hội. |
Theo thành phần kinh tế | Kinh tế trong nước gồm kinh tế Nhà nước và kinh tế ngoài Nhà nước, Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài | Cho biết sự tồn tại của các thành phần tham gia hoạt động kinh tế. Phản ánh khả năng khai thác năng lực tổ chức sản xuất kinh doanh => có sự thay đổi ở các giai đoạn khác nhau. |
Theo lãnh thổ | vùng kinh tế, khu kinh tế,… |
Cho biết mối quan hệ của các bộ phận lãnh thổ hợp thành nền kinh tế. Phản ánh trình độ phát triển, thế mạnh đặc thù của mỗi lãnh thổ. |
>>> Xem đầy đủ: Soạn Địa 10 Bài 22: Cơ cấu kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia
Tìm hiểu về Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
1. Khái niệm chuyển dịch cơ cấu kinh tế là gì?
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế là sự chuyển dịch từ trạng thái này sang trạng thái khác sao cho phù hợp với sự phân công lao động cũng như trình độ phát triển của các lực lượng sản xuất theo điều kiện về kinh tế – xã hội phù hợp với các giai đoạn phát triển của nền kinh thế trong thời kỳ nào đó. Thực chất có thể hiểu đơn giản rằng đây là quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế lạc hậu, lỗi thời và không còn phù hợp với nền kinh tế, từ đó xây dựng cơ cấu kinh tế mới hoàn thiện và phát triển mạnh mẽ hơn.
2. Ý nghĩa của chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Quá trình phát triển kinh tế – xã hội ngày càng làm thay đổi cơ cấu kinh tế, nhất là thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước cùng những đảo lộn về cách mạng và phương thức sản xuất cũng dẫn đến sự sự thay đổi lớn về cơ cấu mà trước hết chính là sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Sự thay đổi mạnh mẽ của cơ cấu kinh tế cho thấy trình độ phát triển của sản xuất trên hai khía cạnh là lực lượng sản xuất và sự phát triển của phân công lao động xã hội. Điều này khẳng định các mối quan hệ kinh tế trên thị trường đang ngày càng được củng cố và phát triển mạnh mẽ. Từ đó có thể thấy, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế là một trong những yếu tố quan trọng phản ánh đầy đủ nhất về mức độ phát triển của nền kinh tế các quốc gia.
Bên cạnh đó, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn cho phép:
– Khai thác hiệu quả nhất những thế mạnh về tự nhiên và kinh tế – xã hội của các vùng.
– Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giúp phát triển hợp lý, đồng đều giữa các ngành kinh tế với nhau, các thành phần kinh tế cũng như các vùng kinh tế. – Cho phép khai thác, phát triển tổng hợp các sức mạnh của quốc gia, tạo đà phát triển nhanh và vững chắc cho nền kinh tế.
Đăng bởi: THPT Trịnh Hoài Đức