Phân tích 9 câu đầu bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm (hay nhất)

Phân tích 9 câu đầu bài thơ Đất Nước của Nguyễn Khoa Điềm

         Nói về Đất Nước và nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm đã có ý kiến cho rằng: “Trong đoạn thơ Nguyễn Khoa Điềm đã cố gắng thể hiện hình ảnh Đất Nước gần gũi, giản dị. Đó là cách để đi vào lòng người, cũng là cách nhà thơ đi con đường riêng của mình không lặp lại người khác”. Hình ảnh Đất Nước để mà miêu tả sao cho trọn vẹn thì thật khó để dùng lời lẽ, từ ngữ nhưng bằng chất liệu dân gian giàu cảm xúc, chân thật nhà thơ đã nhẹ nhàng truyền tải đến mọi người một cách hay nhất. Và ở ngay chín câu thơ đầu bài thơ Đất Nước, Nguyễn Khoa Điềm đã đưa chúng ta lái ngược thời gian quay về những tháng năm lịch sử hào hùng, đi tìm câu trả lời Đất Nước có từ bao giờ?

        Tình yêu Tổ Quốc chưa bao giờ dừng lại, nó trỗi dậy mãnh liệt trong trái tim mỗi chúng ta, với các thi nhân thì tình yêu này là cảm hứng giúp họ có những sáng tác cả riêng mình. Ở Nguyễn Khoa Điềm ta chỉ thấy một nhà thơ giản dị trong câu chữ từ những bài ca dào thần thoại, dân gian nhưng đã đi sâu vào lòng người, chạm đến trái tim người đọc. Ngay từ những dòng đầu tiên, bình dị tác giả muốn tìm hiểu thời gian tồn tại của đất nước.

“Khi ta lớn lên Đất Nước đã có rồi

Đất Nước có trong những “cái ngày xửa ngày xưa” mẹ thường hay kể
Đất Nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất Nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc

Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhanh bằng gừng cay muối mặn

Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng

Đất Nước có từ ngày đó…”

       Đất Nước nằm trong trái tim mỗi con người, dù đi xa, đi đến đâu thì những giá trị tồn tại chẳng bao giờ mang đến cảm giác xa lạ ngược lại nó đã trở thành một nguồn gắn kết bền vững, tha thiết. Qua bao thế hệ, Đất Nước lại càng vững bền hơn qua sự dựng xây, bồi đắp của chính những con người Đất Việt.  Khi đứng trước Đất Nước thiêng liêng nhà thơ thể hiện cảm xúc dào dạt, trái tim rung động đầy thành kính. “Đất Nước” được viết hoa và lặp lại nhiều trong từng dòng thơ đến hết bài chính là dụng ý của nhà thơ cho thấy sự trang trọng, niềm tự hào lớn lao dành cho nguồn cội của mình. Nhà thơ hay chính chúng ta cũng chẳng ai biết chính xác là Đất Nước có từ bao giờ, chỉ biết rằng khi ta sinh ra, lớn lên Đất Nước đã có rồi. Nguyễn Khoa Điềm đi tìm câu trả lời Đất Nước có từ khi nào thì ông chợt suy ngẫm và nhớ về những điều ngày xửa ngày xưa, đó là: trong những câu truyện khi xưa mẹ thường kể, trong từng miếng trầu quen thuộc bà hay ăn đã có hình bóng của Đất Nước. Hình ảnh hiện về luôn giản dị, mộc mạc đến thế để nói về Đất Nước thiêng liêng, lớn lao thì chỉ có Nguyễn Khoa Điềm mới tài tình trong cách miêu tả như thế.Năm tháng cổ xưa, ca dao tục ngữ kết tinh trong mỗi tâm hồn Việt luôn có Đất Nước đi cùng. Và hơn nữa qua những năm tháng chiến tranh đau thương, Đất Nước cũng đồng hành cùng con người “lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc”. Tình yêu thương, lòng thủy chung son sắt của người dân đất Việt, dân tộc Lạc Hồng luôn được Đât Nước mang theo cùng dù ở bất cứ đâu, thời điểm nào.

         Nếu như nhà thơ gắn Đất Nước trong hình ảnh miếng trầu bà ăn thì không quên những phong tục khác như : “Tóc mẹ thì bới sau đầu”, “cái kèo cái cột thành tên”.  Chắc sẽ chẳng nhà thơ nào đi tìm về những điều xưa cũ mà chân phương như thế này, riêng Nguyễn Khoa Điềm thì khác, ông tỉ mỉ cho người đọc thấy được một Đất Nước của nhân dân nghìn năm hùng vĩ. Nào là búi tóc sau đầu của mẹ, từng cái kèo cái cột trầy trước theo thời gian in hằn tên dựng nên tổ ấm cho gia đình. Tác giả không quên công ơn, nhìn vào nỗi vất vả một nắng hai sương, tần tảo sớm hôm để mang lại hạt gạo trắng tinh tuơm cho bữa con thơm ngon. Đất Nước, một phần thân thương mà nhà thơ nghĩ về.

          Dòng suy tưởng của nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm không đem đến cho người đọc những cái nhìn kì vĩ, cao xa mà là những triết lí, hình ảnh quen thuộc, bình dị trong từng lời văn nhưng lại có sức thuyết phục rất cao. Chín câu thơ đầu cũng như bài thơ Đất Nước chạm đến trái tim người đọc nhẹ nhàng, sâu lắng, thật nhất nhờ chính tài năng và cái tâm, tầm nhìn của nhà thơ.

Các bài viết liên quan:

Đăng bởi: THPT Trịnh Hoài Đức

Chuyên mục: Lớp 12, Ngữ Văn 12