Câu hỏi: Hãy sử dụng các cụm từ sau để hoàn thành đoạn văn dưới đây: đứng yên, đáy đại dương, mảng kiến tạo, xôn vào nhau, không ổn định.
Trong quá trình hình thành, thạch quyển bị gãy vỡ và tách ra thành những mảng cứng gọi là (1)……………… Các mảng kiến tạo không (2)………………… mã dịch chuyển trên lớp quánh dẻo của manti. Mỗi mảng kiến tạo thường bao gồm các phần lục địa và phần (3)…………….. nhưng có mảng chỉ có phần đáy đại dương như mảng Thái Bình Dương. Trong khi di chuyển các mảng kiến tạo có thể (4)…………………. hoặc tách xa nhau. Nhìn chung, vùng tiếp xúc giữa các mảng kiến tạo là những nơi (8)……………………. thường có hoạt động kiến tạo xảy ra, kèm theo động đất và núi lửa.
Lời giải:
(1) mảng kiến tạo
(2) đứng yên
(3) đáy đại dương
(4) xô vào nhau
* Tìm hiểu về mảng kiến tạo
Mảng kiến tạo, xuất phát từ thuyết kiến tạo mảng, là một phần của lớp vỏ Trái Đất (tức thạch quyển). Bề mặt Trái Đất có thể chia ra thành 7 mảng kiến tạo chính và nhiều mảng kiến tạo nhỏ. Thuật ngữ mảng kiến tạo (tectonic plate hay plaque) hay bị dùng sai thành đĩa kiến tạo hay địa tầng kiến tạo. Địa tầng (strata) chỉ các lớp đất đá hình thành bên trên vỏ Trái Đất, gồm các thang phân vị địa tầng: liên giới, giới, hệ, thống, bậc và đới, tương ứng với các thời kỳ địa chất (liên đại, đại, kỷ), và thường chứa hóa thạch. Mảng có bề dày lớn hơn nhiều so với địa tầng.
Thuyết kiến tạo mảng
Nhìn chung ở những vùng tiếp xúc của các mảng bao giờ cùng có hoạt động kiến tạo xảy ra, đồng thời đó cũng là những vùng bất ổn của vỏ Trái Đất, thường sinh ra nhiều hoạt động động đất, núi lửa.
+ Thạch quyển được cấu tạo bởi các mảng kiến tạo. Trên Trái Đất có 7 mảng kiến tạo lớn.
+ Các mảng kiến tạo không đứng yên mà dịch chuyển.
+ Nguyên nhân dịch chuyển của các mảng kiến tạo: do hoạt động của các dòng đối lưu vật chất quánh dẻo và có nhiệt độ cao trong tầng Manti trên.
+ Ranh giới, chỗ tiếp xúc giữa các mảng kiến tạo là vùng bất ổn, thường xảy ra các hiện tượng kiến tạo, động đất, núi lửa…
Các mảng kiến tạo chính
Việc xác định các ranh giới mảng giúp người ta phân chia vỏ thạch quyển của Trái Đất thành 8 mảng kiến tạo chính:
+ Mảng châu Phi gồm toàn bộ châu Phi – mảng lục địa
+ Mảng Nam Cực gồm toàn bộ châu Nam Cực – mảng lục địa
+ Mảng Australia gồm toàn bộ Australia – mảng lục địa
+ Mảng Ấn Độ gồm toàn bộ tiểu lục địa Ấn Độ và một phần của Ấn Độ Dương – mảng lục địa
+ Mảng Á-Âu gồm toàn bộ châu Á và châu Âu – mảng lục địa
+ Mảng Bắc Mỹ gồm toàn bộ Bắc Mỹ và đông bắc Siberi – mảng lục địa
+ Mảng Nam Mỹ gồm toàn bộ Nam Mỹ – mảng lục địa
+ Mảng Thái Bình Dương gồm toàn bộ Thái Bình Dương -mảng đại dương
+ Bên cạnh đó còn có các mảng nhỏ như mảng Ả Rập, mảng Caribe, và mảng Juan de Fuca, mảng Cocos, mảng Nazca, mảng Philippin và mảng Scotia.
>>> Tham khảo: Hãy cho biết các mảng kiến tạo gắn nhau sẽ đó các cách tiếp xúc như thế nào?
Đăng bởi: THPT Trịnh Hoài Đức